Çevre değişmedikçe, insanın değişmesine imkan yoktur...





.
Kiralık Konak ve Sodom ile Gomore'de şehirlileri anlatan Yakup Kadri'den bu sefer Anadolu göbeğindeki köylüleri anlatmış Yaban'da Yıl 1921-1922 yer Eskişehir Porsuk kıyısında bir köy...

Daha önce de yazmıştım, bir romanı okurken o çağı düşünmek gerekli, değerlendirmeyi içinde bulunulan şartlara göre yapmak gerekli diye. Ben Bursa'da yaşıyorum çok derin köy gözlemlerim yok elbette zaten artık şehirlerin aşırı büyümesi ,yapılaşmanın hızla artması ile kent merkezlerinin dağılması ve bir çok köyün mahalle statüsüne alınmasıyla büyükşehirlerde şu anda köy kavramı pek kalmadı zaten. Bursa açısından söyleyeyim ; Unesco Dünya Miras Listesinde olması nedeniyle pek çoğunuzun adını bildiği Cumalıkızık köyü Bursa-Ankara karayoluna ve raylı ulaşıma 5 dk. uzaklıkta, yada yine pek çoğunuzun ismini bildiği Trilye köyü Boğazdaki restoranları aratmayacak fiyatlarıyla artık turizm cenneti. Hatta daha da meşhur örnek Bitez-Yalıkavak-Göltürkbükü aslında birer köy. 2021 deki köyleri düşünerek okursak Yaban'ı bundan tam 100 yıl önceki Anadolu köylerini anlamamız mümkün olmaz yani.

Paşa oğlu, konaklarda yaşamış birazda hovarda  olan Ahmet Cemal'in , 1.Dünya Savaşından bir kolunu kaybettikten sonra taşındığı emir erinin köyünde ne bakkal var, ne bir ilkokul, tarıma da çok elverişli değil topraklar. Halk yarı aç yarı tok, zaten savaştan yenilgi ile çıkan bu Anadolu köyünde herkes yorgun. Emir eri Mehmet Ali ile köye gelen bu kolsuz Yaban o yüzden hiç de hoş karşılanmıyor. Küçücük çocuklar bile onunla konuşmaktan çekiniyor. 

 Burada geçirdiği günleri yazıyor Ahmet Celal defterine bir gün olup yırtmak umuduyla... O gunleri köy yaşantısıni ayrıntılı olarak olarak anlatıyor bize Yaban'da

Yakup Kadri , cehaleti nedeniyle köylüleri eleştiriyor ama aydın kesime daha da ağır eleştiriler yapıyor, Anadoluluyu beslemediğini aydınlatmadığı hatta onu kıtlıkta bıraktığını yazıyor açık açık. Mustafa Kemal'i desteklediğini savaşmak ve kazanmak gerektiğine olan inancını köylülere anlatmaya çalışan Ahmet Cemal yazarın iç sesi oluyor adeta.

Biraz ağır giden, karanlık diyebileceğim bir roman ama en önemli Türk Edebiyatı klasiklerinden biri olduğu için okumamız gerektiğini düşünüyorum.

Sevgiler,
Sevim
 

12 Yorumlar

  1. en bilinen eserlerden gerçekten de okunmalı :)

    YanıtlaSil
  2. yabanı okuycam, yakup kadri bütün eserlerini okuycam işallah, yalıkavak şahane yaaaa :)

    YanıtlaSil
  3. Üniversitedeyken, on beş sene önce, yazarın Yaban ve Kiralık Konak kitaplarını okumuştum. Detayları hatırlamıyorum maalesef. Bir ara yazarın diğer kitaplarını da okumak istiyorum. Çok sevilen bir yazar.

    YanıtlaSil
  4. sert ama etkili bir kitap, çok eleştiri almışlığı da var tabii, bence mesele köyde ya da şehirde değil bence insanlarımız sıkıntılı, genel olarak. Bazı manevi değerlerin/inançların mantık ya da aklın önüne geçmesi bizim ülkemiz için ne yazık ki en temel sorun. Artık aklın baz alınmasını dilemek bile beyhude benim için, ne yazık ki bu da coğrafyayı kaderimiz yapıyor...

    YanıtlaSil
  5. Çok duyulan kitaplarından birisi. Daha önce okumadım, bilemiyorum belki vakti değildi. Yazı için teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazardan once sodom ve gomoreyi tavsiye ederim

      Sil
  6. Henüz yollarımız kesişmese de okunması gereken Türk edebiyatı klasiklerinden :)

    YanıtlaSil