Yoksulluktan Çok Öte 


Mehmet Raşit Öğütçü desem şimdi bu satırları okuyanların büyük bir çoğunluğu kim o diyecektir. 1914 yılında Çukurova'nın tam bağrında Adana'da doğan Orhan Kemal'in gerçek ismi bu... Milletvekiliiği yapmış olan babası siyasi çalkantılar nedeniyle ailesiyle birlikte Beyrut'a kaçınca henüz 17 yaşında olan Orhan Kemal oralarda bulaşıkçılık yapmaya başlamış bir yıl sonrada Adana'ya dönerek babaannesinin yanına yerleşmiştir. 26 yaşında Bursa hapishanesine Nazım Hikmet ile ayni koğuşu paylaşınca onun teşvikiyle yazarlığa başlamış. İyi ki de başlamış yoksa Tersine Dünya , Bereketli Topraklar Üzerine, Cemile, ve geçtiğimiz yıl okuyup blogumda da yazdığım Murtaza nasıl ortaya çıkardı.



Bir yıl aradan sonra yine bir Orhan Kemal romanı aldım elime 1959 da yazmış usta Eskici ve Oğulları nı... Savaşta tek bacağını kaybeden o bacak yerine tahta bacak yapılan roman boyunca adı hiç geçmeyen topal eskici. Sadece tahta bacağını her yere vurduğunda duyduğumuz o tok ses var adı yerine 

Çok zengin olan dedesi her şeyini kaybedince, farklı farklı işler  deneyen en sonunda bir ayakkabı tamircisi dükkanı açan topal adamın iki oğlu bir de kızı vardır. Büyük oğlu evli üç çocukludur. Oğlu ve kızı da dahil olunca dokuz nüfus o küçücük eskici dükkanından geçinmeye çalışmakta ama işte yarı aç yarı tok yaşamak topal eskiciye ağır gelmektedir. Bundan dolayı sinirli , herkese çatan bir hali vardır. Ailesi de, çarşı esnafı da korkmaktadır. Esnaf sık sık da alaya almaktadır onun bu sinirli hallerini.


Büyük oğlu Mehmet  karısı ve çocuklarını alıp kütlü (çekirdekli pamuk) toplamaya gitmeye karar verir, küçük oğlu Ali' de babasına kızdığı bir akşam onlara katılmak için aracı ile anlaşır. Dönüşte iki kardeş kendi dükkanlarını açacaklardır.İmalatçı olup, zengin olacaktır.  Topal eskici kızsa da, bağırsa da  evlatlarından ayrı kalmaya dayanamayacağını anlayınca kızı Zeliha ve karısı ile o birlikte  oğullarının yanında tarlaya gitmeye kalkar. Ama Çukurova'nın sıcağına, sineğine dayanmak bu dokuz kişi için hiç kolay olmayacaktır.

Kendilerini  tarlaya götüren kamyonun muavini Ünal'ın da aralarına katılmasıyla bu büyük aileyi tahmin ettiklerinden çok daha zor günler beklemektedir. Sıtma nöbetleri, açlık , kavgalar, aşk ile geçen tarla günleri aileyi birbirine mi bağlayacak yoksa bağları tamamen mi kopartacak merakı ile okuduğumu söylemeliyim.

Gerçekten çok etkileyici bir roman Eskici ve Oğulları, makineleşme süreci ve  fabrikaların işçi çıkartması ile başlayan işsizlik dramı , tarla emekçilerinin yaşadığı o sıkıntıları içimde hissederek okudum ben. Genç olmak, kanını kaynatan aşk, parasızlık, çaresizlik ve bu çaresizlik içinde en yakınlarından hıncını çıkarma isteği. Üstelik geçmişinde para sıkıntısı yaşamayan bir kişinin, ülkesi için bir ayağını feda ettikten sonra bu sıkıntılar içinde boğulması..

Romanda inanılmaz derecede küfür var okumak isteyen arkadaşlara baştan söyleyeyim. Üstelik öyle pek her yerde duyamayacağınız cinsten, genelde Çukurova'da kullanılan küfürler. Ufacık torunlar da, eskicinin iki oğlu da ve en çok topal eskici de sürekli küfür etmekte.

MEB 100  Temel Eser etiketi de taşıyor bu roman. Ama bu 100 Temel eser ne zaman belirlendi, zaman içerisinde bu listelere ekleme çıkarmalar oluyor mu bilmiyorum. Yazımı okuyan öğretmen arkadaşlarından bilgisi olan varsa ve beni de aydınlatırsa çok sevinirim ayrıca...

Orhan Kemal iyi ki Nazım'ı tanımışsın ve Nazım da sana iyi ki yaz demiş...
Okuyun bence Eskici ve Oğullarını 

Sevgiler
Sevim

28 Yorumlar

  1. Güzel bir kitap olduğunu çok duymuştum ama inceleme okumamıştım çok güzel anlatmışsınız :) Orhan Kemal ve Nazım Hikmett her kitaplıkta yer almalı bence

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İyi ki bu ülkeden geçmişler diyor insan
      Teşekkür ederim yorumunuz için

      Sil
  2. Gerçek ismini ilk kez duydum, hapis yattığını da bilmiyordum bu ülkede doğruyu söyleyen yazarlar, çizerler illa ki, hapis yatarlar zaten:( (ama bu yazarlara vatan haini, bölücü, ordu düşmanı, Atatürk düşmanı, Fetocu yazarcıkları dahil etmiyorum hele hele Kabataş yalancısı ya da Ahmet Altan gibi ensest savunucusu sapıkları hiç onlar bolbol yatsınlar hatta hiç çıkmasınlar)

    Kitabın ününü çok duyduğum halde okumamıştım, mutlaka okumak isterim, emeğine sağlık Sevim'ciğim, çok teşekkürler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar

    1. Ablacım çok etkileyici bir kitaptı ya... Bu ülkede tarım işçileti neler yaşamış, gerçekten açlıkla savaşmışlar...
      Hapis yattığını ben de yeni okudum. Hapis yatmasa Nazımı tanımayacak bu eserleri okuyamayacaktık belki de.. Geçen yıl okuduğum Murtaza da öyleydi.

      Sil
  3. Nerede kaldı o eski edebiyat yapanlar. Aslında onlara Ebediyatçı denmeli; ilklerin ve güzelliklerin temellerini attılar. Sonsuza dek kitaplıklarımızdan eksik olmazlar umarım ki :)) Yüreğinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben Hüseyin Rahmisiz Reşat Nuri siz Halide Edipsiz bir kitaplığa kitaplık diyemem 🤣

      Sil
  4. Orhan Kemal'in bu romanını okumamıştım ara sıra türk klasikleri okumak gerek...

    YanıtlaSil
  5. Cok güzel anlatmissiniz. Tesekkürler

    YanıtlaSil
  6. Orhan Kemal'i çok severim ama bu eserini bilmiyordum.Güzel bilgilendirme olmuş gerçekten, kalemine sağlık:)

    YanıtlaSil
  7. gazap üzümleri diye bir roman okumuştum. Konusu senin yazdıklarını okuyunca o romanı anımsattı bana. Bu tarz drama romanlar okurken insan sanki o romandaki kahramanlar gibi sefalet çektiğini ilklerine kadar hissediyor.
    İyi okumalar canım...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benimde sevdiğim o kahramanlara yaşamak o anları

      Sil
  8. Bir liste yap kendine motivasyon olur

    YanıtlaSil
  9. hımmm baksanaa, orhan kemal şiir yazıyomuş, nazım demiş ki, sen bırak şiiri, roman yaz :) baksanaaa, şu edebiyat sorusunuuu bizim ebemkuşağına sormalıııı :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Süpersin ya cevap geldi ben sorana kadar... Cidden merak ediyordum o liste değişiyor mu diye

      Sil
  10. Anlatım tarzını sevdiğim bir yazar. Siz de çok güzel tanıtmışsınız. Bir de soru sormuşsunuz. Yüz temel eser bir heyet tarafından belirleniyor.Zaman zaman eser ekleme ve çıkarmalar görülüyor:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim gerçekten merak ediyorum bu ekleme çıkartma işini, bence de olması gerekli

      Sil
  11. Benim zevkle okuduğum, unutulmayacak bir eserdi. Ama sizin anlatımınız daha güzel :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ay sağol canım ya ama çok etkilendim gerçekten yaşadıkları o sefaletten...

      Sil
  12. Türk Klasiklerinde listeme ekledim canım. Çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
  13. Ve bu kitap hala kitaplığımda öylece durmaktadır. ☹ Orhan Kemal'in yazdıklarını gerçekten çok seviyorum. Şu an için favorim El Kızı isimli kitabı. O zaman okuduğum kitaptan sonraki seçimim bu olsun. ☺

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. El Kızı okumamıştım bak bende. Onu alayım o zaman

      Sil
  14. John Steinback'in Gazap Üzümleri de belli bir nokta da aynı olaylar üzerinden ilerliyordu sanırım.

    Paylaşım için teşekkürler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Onu da bugün yazdım bloga.. Ama evet çok benzer

      Sil
    2. Akşam vaktim olursa ona da bir bakarım...

      Sil