Roman İçinde Roman Müşahedat


Günümüzden 126 yıl önce bu kadar farklı bir teknikle yazılmış Müşahedat beni inanılmaz derecede şaşırttı. Yaşadığı dönemde en büyük gazetecilerden biri olarak tanımlanan Ahmet Mithat efendi, pek çok roman yazmıştır. Felatun Bey  ve Rakım Efendi , Bahtiyarlık bunlardan en çok bilinenleridir. Hepsi de çok beğenilmiş olan bu romanların en farklısı Müşahedat olarak tarihe geçmiş...

Müşahedat kelime anlamı 'gözle görülen şeyler, gözlemler  demek, Naturalist roman denemesi olan bu romanın günlük gibi devam eden yerleri olması, yazarın yaşadıklarını da anlatması  nedeniyle  bu romanına bu adı verdiğini ön sözünde açıklamış yazar.

Ahmet Mithat efendinin bizzat romanı yazma aşaması, kahramanlarla tanışması, yazdıklarını bu kahramanlara okuması, hatalı yerleri onlara düzelttirmesi hep romanın parçaları... Böyle söyleyince biraz karmaşık gözükse de konudan biraz bahsedince daha anlaşılır olacak sanıyorum.



Ahmet Mithat ; şehir hatları vapurunda ikisi genç biri daha yaşlı üç kadına rastlar ve romanı bu kadınlar üzerine yazmaya karar verir. Bir yolunu bulup kadınlarla tanışır... Siranuş, Agavni ve Vartov Dudu' dur bu kadınlar. Bu üç kadının geçmişlerini yazar önce Ahmet Mithat, Agavni evlilik dışı bir ilişkiden doğmuştur, ve reşit olduğu 21 yaşından itibaren pek namuslu bir hayat yaşamamıştır. Gece alemleride pek çok erkekle gönül eğlendirmiştir. Refet beyle tanışınca bu hayata son vermiştir.
Refet beyle de onun patronu Seyit Mehmet Numan ile de dost olur bu romanı yazarken Ahmet Mithat efendi... Refet beyin de geçmişi romandaki yerini alır, o da bir mirasyedidir. Babasının tüm servetini tüketince çalışmaya başlamış çok yakışıklı bir genç adamdır.

Seyit Mehmet Numan'ın diğer elemanı Karnik ;Agavni'nin üvey kardeşi sayılmaktadır ve Siranuş'u evlenme vaadiyle kandırıp kaçmıştır.

Siranuş ise bebekken terkedilmiştir. Yalnız büyümüş zekası, görgüsü ve terbiyesi ile herkesin takdirini kazanmıştır. Kaldığı pansiyonda Agavni ile tanışıp çok sıkı dost olmuştur.

Geçmişteki olayları kahramanlara anlattırıp, roman haline getirirken düzeltmeleri yine kahramanlara yaptırmaya devam etmektedir Ahmet Mithat... Böylece roman günümüzde bu kişilerin yaşadıkları ile de devam eder. Ve beklenmedik bir şekilde son bulur.

Günlük yaşamın da karmaşık olaylarla devam ettiği dostluk, aşk, yardım, dini inançların kurgunun içinde yer aldığı bu romanın tekniği bence Türk Edebiyatı için dev bir buluş aslında. Sonrasında neden kullanılmamış bilemiyorum ama keşke devamı gelseymiş.

Ermeni, Rum, Çerkez, Osmanlının, Yahudi Hristiyan,  Müslümanın birlikte yaşadığı İstanbul,  Kadın ve erkeklerin ayrı kamaralarda seyahat ettiği şehir hatları vapurları, zengin ailelerin kızlarına Fransızca ve piyano dersi aldırdığı konaklar, bekarların birer odasını pansiyon olarak tuttuğu evler, uşaklar... O kadar güzel gözlemlerle anlatılmış ki....

Beni rahatsız eden tek şey oldu romanda kelime hataları... Redaksiyon daha iyi yapılabilirdi ama böyle bir romanı okurken katlanılabilir bir kusur oldu o da..
Çok keyif alarak okudum
Edebiyat seven herkese de tavsiye ederim.

Sevgiler
Sevim

2 Yorumlar

  1. okumadım yaaa ne ilginçmiş bu yazarı da okumadım ama okurums yazma süreci yani ne ilginçmiş oleey :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Piyasa da belki yoktur nadirkitap.com a bak İstersen yada istanbulda sahaf sahaf gez

      Sil