Eskici ve Oğulları - Orhan Kemal - Kitap Yorumu

Yoksulluktan Çok Öte 

Mehmet Raşit Öğütçü desem şimdi bu satırları okuyanların büyük bir çoğunluğu kim o diyecektir. 1914 yılında Çukurova'nın tam bağrında Adana'da doğan Orhan Kemal'in gerçek ismi bu... Milletvekiliiği yapmış olan babası siyasi çalkantılar nedeniyle ailesiyle birlikte Beyrut'a kaçınca henüz 17 yaşında olan Orhan Kemal oralarda bulaşıkçılık yapmaya başlamış bir yıl sonrada Adana'ya dönerek babaannesinin yanına yerleşmiştir. 26 yaşında Bursa hapishanesine Nazım Hikmet ile ayni koğuşu paylaşınca onun teşvikiyle yazarlığa başlamış. İyi ki de başlamış yoksa Tersine Dünya , Bereketli Topraklar Üzerine, Cemile, ve geçtiğimiz yıl okuyup blogumda da yazdığım Murtaza nasıl ortaya çıkardı.

Bir yıl aradan sonra yine bir Orhan Kemal romanı aldım elime 1959 da yazmış usta Eskici ve Oğulları nı... Savaşta tek bacağını kaybeden o bacak yerine tahta bacak yapılan roman boyunca adı hiç geçmeyen topal eskici. Sadece tahta bacağını her yere vurduğunda duyduğumuz o tok ses var adı yerine 

Çok zengin olan dedesi her şeyini kaybedince, farklı farklı işler  deneyen en sonunda bir ayakkabı tamircisi dükkanı açan topal adamın iki oğlu bir de kızı vardır. Büyük oğlu evli üç çocukludur. Oğlu ve kızı da dahil olunca dokuz nüfus o küçücük eskici dükkanından geçinmeye çalışmakta ama işte yarı aç yarı tok yaşamak topal eskiciye ağır gelmektedir. Bundan dolayı sinirli , herkese çatan bir hali vardır. Ailesi de, çarşı esnafı da korkmaktadır. Esnaf sık sık da alaya almaktadır onun bu sinirli hallerini.

Büyük oğlu Mehmet  karısı ve çocuklarını alıp kütlü (çekirdekli pamuk) toplamaya gitmeye karar verir, küçük oğlu Ali' de babasına kızdığı bir akşam onlara katılmak için aracı ile anlaşır. Dönüşte iki kardeş kendi dükkanlarını açacaklardır.İmalatçı olup, zengin olacaktır.  Topal eskici kızsa da, bağırsa da  evlatlarından ayrı kalmaya dayanamayacağını anlayınca kızı Zeliha ve karısı ile o birlikte  oğullarının yanında tarlaya gitmeye kalkar. Ama Çukurova'nın sıcağına, sineğine dayanmak bu dokuz kişi için hiç kolay olmayacaktır.

Kendilerini  tarlaya götüren kamyonun muavini Ünal'ın da aralarına katılmasıyla bu büyük aileyi tahmin ettiklerinden çok daha zor günler beklemektedir. Sıtma nöbetleri, açlık , kavgalar, aşk ile geçen tarla günleri aileyi birbirine mi bağlayacak yoksa bağları tamamen mi kopartacak merakı ile okuduğumu söylemeliyim.

Gerçekten çok etkileyici bir roman Eskici ve Oğulları, makineleşme süreci ve  fabrikaların işçi çıkartması ile başlayan işsizlik dramı , tarla emekçilerinin yaşadığı o sıkıntıları içimde hissederek okudum ben. Genç olmak, kanını kaynatan aşk, parasızlık, çaresizlik ve bu çaresizlik içinde en yakınlarından hıncını çıkarma isteği. Üstelik geçmişinde para sıkıntısı yaşamayan bir kişinin, ülkesi için bir ayağını feda ettikten sonra bu sıkıntılar içinde boğulması..

Romanda inanılmaz derecede küfür var okumak isteyen arkadaşlara baştan söyleyeyim. Üstelik öyle pek her yerde duyamayacağınız cinsten, genelde Çukurova'da kullanılan küfürler. Ufacık torunlar da, eskicinin iki oğlu da ve en çok topal eskici de sürekli küfür etmekte.

MEB 100  Temel Eser etiketi de taşıyor bu roman. Ama bu 100 Temel eser ne zaman belirlendi, zaman içerisinde bu listelere ekleme çıkarmalar oluyor mu bilmiyorum. Yazımı okuyan öğretmen arkadaşlarından bilgisi olan varsa ve beni de aydınlatırsa çok sevinirim ayrıca...

Orhan Kemal iyi ki Nazım'ı tanımışsın ve Nazım da sana iyi ki yaz demiş...
Okuyun bence Eskici ve Oğullarını 

Sevgiler
Sevim